नेपाल प्रहरीको साइबर ब्यूरोले उच्च प्रहरी अधिकारीहरूको नाम दुरुपयोग गरी ठगी गर्न पठाइएका नक्कली इमेलहरूको नयाँ लहरबारे चेतावनी दिएको छ। यी इमेलहरूद्वारा सर्वसाधारणलाई कानुनी छानबिनमा परेको भन्दै त्रसित बनाइ आर्थिक ठगी गर्ने प्रयास भइरहेको छ।
ब्यूरोका प्रवक्ता प्रहरी नायब उपरीक्षक (एसपी) दिपकराज अवस्थीका अनुसार पछिल्लो तीन–चार दिनभित्रमात्रै तीनवटा आधिकारिक उजुरी प्राप्त भइसकेका छन्। यस्ता इमेलहरू धेरै व्यक्तिसम्म पुगेको संकेत ब्यूरोको अनुगमनले देखाएको छ।
“इमेलहरूमा प्रहरीका वरिष्ठ अधिकारीहरूको नाम र पद दुरुपयोग गरिएको छ। यो गतिविधि गम्भीर चिन्ताको विषय हो,” अवस्थीले भने।
गलत सूचना र त्रास उत्पन्न गर्ने प्रयास
इमेलको विषयशिर्षक “Official Court Order Warning” राखिएको छ। यसमा प्राप्तकर्तालाई अपराधमा संलग्न भएको आरोप लगाउँदै २४ घण्टाभित्र जवाफ दिन चेतावनी दिइएको छ। इमेलहरूमा हस्ताक्षर गर्ने अधिकारीका पदहरू गलत रूपमा उल्लेख गरिएका छन्।
अवस्थीका अनुसार एक उदाहरणमा अतिरिक्त प्रहरी महानिरीक्षक (एआईजीपी) टेकप्रसाद राईलाई “Deputy Inspector Generals of Nepal Police” भनिएको थियो। “यस्तो गल्ती यस प्रकारका इमेलहरू नक्कली भएको स्पष्ट संकेत हो,” उनले भने।
ठगीको पहिलो चरण
यी इमेलहरू तत्काल पैसा माग गर्दैनन्, तर प्रतिउत्तर पाउन खोज्छन्। त्यसपछि क्रमशः पीडितलाई ठगीको जालमा फसाउने रणनीति अपनाइन्छ। भारतमा यस्तै किसिमका डिजिटल ठगीहरूले २०२४ को पहिलो त्रैमासिकमा मात्र करिब १.२ अर्ब भारतीय रुपैयाँको आर्थिक क्षति पुर्याएको तथ्यांक छ।
पहिचान गर्ने उपाय
साइबर ब्यूरोले यस्ता ठगीबाट जोगिनका लागि केही उपाय सुझाएको छ।
- इमेलमा प्रयोग भएको नेपाली भाषाको व्याकरण र शैलीलाई ध्यान दिनुहोस्। आधिकारिक इमेलमा स्पष्ट नेपाली लेखन हुन्छ।
- प्रेषकको इमेल ठेगाना www.nepalpolice.gov.np जस्तै आधिकारिक डोमेनबाट आएको हुनुपर्छ।
- लिंकहरूमा होभर गरेर शङ्कास्पद वेबसाइटतर्फ पुनर्निर्देशित हुने वा नहुने हेर्नुहोस्।
सचेत रहन आग्रह
नेपाल प्रहरी कुनै पनि कानुनी प्रक्रिया र छानबिनका लागि यस्तो विधि अपनाउँदैन। “जबसम्म प्रमाण भेटिंदैन, कानुनी प्रक्रिया आपराधिक कार्यविधि संहिता अन्तर्गत हुने गर्छ। धम्कीपूर्ण इमेलहरू हाम्रो कार्यशैलीको हिस्सा होइन,” अवस्थीले थपे।
साइबर ब्यूरोले यस्ता इमेलहरू देख्दा तुरुन्तै रिपोर्ट गर्न र सतर्कता अपनाउन आग्रह गरेको छ। साथै, डिजिटल साक्षरता अभिवृद्धि गरी यस्ता गतिविधिबाट जोगिने उपाय अपनाउन आवश्यक रहेको जनाइएको छ।
